آشنایی با مفاهیم درونیابی یا واسطه یابی در جی.آی.اس

مفاهیم درونیابی یا واسطه یابی

   روش اندازگیری داده ها، پدیده های طبیعی را در محیط جی آی اس (GIS) شکل می دهند. زمانیکه پدیده ها بصورت نقطه ای برداشت می شوند، روشهای خاصی برای شکل دادن یا لایه ساختن آنها بکار می رود که درونیابی یا واسطه یابی نام دارد. درون یابی یک نوع تحلیل ریاضی-آماری است که با استفاده از آن میتوان برای نقاطی که هیچگونه برداشت اطلاعاتی انجام نشده، مقادیری را برآورد نمود. برای مثال با استفاده از نقاط ارتفاعی که در یک محدوده برداشت شده اند میتوان داده ای رستری تولید نمود که به ازای تمامی پیکسلهای خود میزان ارتفاع را نمایش دهد (DEM).

داده ها از نظر روش تحلیل به دو دسته تقسیم میگردند:

1- داده گسسته:
داده هایی که دارای مرز قابل تعریف بوده و قابل ذخیره سازی در دو شکل برداری و رستری می باشند. مانند دریاچه، ساختمان و جاده

2- داده پیوسته:
داده هایی که از یکپارچگی برخوردارند و  هر موقعیتی در سطح زمین، اندازه ای از آنها را داراست. در درون یابی، ایجاد داده های پیوسته مورد نظر ماست. مانند درجه حرارت، جهت شیب و رواناب

 

نمایی از نمایش داده های پیوسته و گسسته
نمایی از نمایش داده های پیوسته و گسسته

درونیابی، از لحاظ مفهوم، برآورد میزان متغیر پیوسته در مناطق نمونه گیری نشده با استفاده از مقادیر معلوم در نقاط همسایه است. خروجی درونیابی می تواند به عنوان یک نقشه یا یک لایه در تحلیل های GIS مورد استفاده قرار گیرد.
میزان صحت نتایج درون یابی بستگی به دقت مکانی، تعداد و توزیع نقاط معلوم و مدل مورد استفاده دارد.

روش های درون یابی یا واسطه یابی

   روشهای درون یابی مجموعه ای از مدل های مختلف ریاضی و آماری را برای پیش بینی مقادیر نامعلوم بکار می گیرند. پایه ی روشهای درون یابی، شباهت نقاط مجهول به نزدیک ترین نقاط معلوم(یا اصل نزدیکترین فاصله) می باشد.

بطور کلی روش های درون یابی به دو رده ی جبری (قطعی) و زمین آماری تقسیم می شوند.

1. روش های درونیابی جبری

روش درونیابی جبری بر نقاط اندازگیری متکی است و از توابع ریاضی استفاده می کند. روش درون یابی جبری خود به دو نوع تقسیم می شود؛

درونیابی جبری همگانی: این نوع از واسطه یابی برای برآورد نقاط مجهول از داده های همه ی نقاط اندازگیری شده استفاده می کند.

درون یابی جبری محلی: در این روش ممکن است تعداد نقاط محدودی که تا نقطه ی مورد نظر کمترین فاصله را دارند، در درون یابی بکار گرفته شوند. به بیان دیگر در این روش نقاط همسایه براساس تعداد یا فاصله تعریف می شوند.

نمونه ای از درونیابی ( واسطه یابی ) جبری محلی - روش IDW
نمونه ای از درونیابی ( واسطه یابی ) جبری محلی – روش IDW

یکی از نمونه های بارز درونیابی جبری محلی روش IDW است. کاربرد روش درون یابی جبری تنها در زمانی است که خطای اندازگیری خیلی کوچک باشد و از آنجا که همیشه اندازگیری ها با خطا همراهند، از روش دیگری بنام روش درون یابی زمین آماری بهره می گیریم.

 

2. روش درونیابی زمین آماری

   در علوم مربوط به زمین مانند زمین شناسی و جغرافیا، برای درون یابی از توابع ریاضی و آماری بهره میگیرند. در این روش که درون یابی احتمالی نیز خوانده میشود، نقاط مجهول را بر اساس خود همبستگی بین نقاط اندازگیری شده و ساختار فضایی آنها پیش بینی می کنند.

نمونه ای از روش درونیابی ( واسطه یابی ) زمین آماری - روش Kriging
نمونه ای از روش درونیابی ( واسطه یابی ) زمین آماری – روش Kriging

 

این مطالب را نیز مطالعه کنید :
محصولات ویژه فروشگاه :
اشتراک در
اطلاع از
1 دیدگاه
تازه‌ترین
قدیمی‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
فهرست