پایتون (Python)
پایتون (Python)، یکی از معدود زبانهای برنامهنویسی است که میتوان ادعا کرد ساختاری ساده و قدرتمند دارد، از اینرو یادگیری این زبان همواره به افراد مبتدی که شاید هیچ تجربهای در برنامهنویسی نداشته باشند توصیه میشود.
از سوی دیگر، استفاده از این زبان برای حل مسائل مختلف و پیچیده، انتخاب اول بسیاری از برنامهنویسان حرفهای بوده است. همچنین یکی از زبانهای پرکاربرد برای توسعه نرم افزارهای کاربردی در سامانه های اطلاعات مکانی و بالاخص نرم افزار ArcGIS ، زبان قدرتمند پایتون است.
بر اساس رتبهبندی سایت Tiobe، زبان برنامهنویسی پایتون (Python) در سپتامبر سال 2015 با سه پله صعود نسبت به زمان مشابه در سال قبل، در جایگاه پنجم، و همزمان با انتشار این مقاله در جایگاه سوم قرار گرفته است. همین امر، نشان دهندهی رشد محبوبیت این زبان در میان برنامهنویسان سراسر دنیا میباشد.
ویژگیها و قابلیتهای پایتون(Python)
همانطور که میدانید هر زبان برنامهنویسی ویژگیها و قابلیتهای خاص خود را دارد که آن را از سایر زبانها متمایز میسازد. میتوان گفت که شکلگیری زبانهای مختلف، بهمنظور پاسخگویی به نیازهای متفاوت و متنوع کاربران با استفاده از همین قابلیتهای متمایز است.
به همین دلیل پیش از شروع به یادگیری هر زبان، ابتدا باید نیازها و هدف خود را از یادگیری آن زبان در کنار قابلیتهایش قرار دهیم و در صورت تطبیق آنها با هم، قدم در راه یادگیری بگذاریم.
از اینرو برای آشنایی بیشتر با زبان Python ، در ادامه به معرفی برخی از ویژگیها و قابلیتهای آن خواهیم پرداخت:
1- سادگی و صراحت (Simplicity)
زبان پایتون (Python) یک زبان ساده و کمینهگرا است. وقتی نگاهی به source code یک برنامهی نوشته شده به زبان Python (پایتون) بیاندازیم، احساس میکنیم که با یک متن انگلیسی صریح مواجه هستیم. شاید بتوان گفت این بزرگترین نقطهی قوت پایتون است که به جای درگیر کردن برنامهنویس به جزئیات زبان، به او اجازه میدهد تا روی حل مسئله تمرکز داشته باشد. همین موضوع سرعت کدنویسی و خوانایی این زبان را هم افزایش داده است.
2- منحنی یادگیری کم شیب (Low Learning Curve)
قطعاً عامل اصلی این موضوع که یادگیری Python به عنوان قدم اول به مشتاقان برنامهنویسی و حتی کودکان توصیه میشود، سینتکس یا نحوه نوشتار فوقالعاده سادهی آن است. همانطور که گفتیم صراحت زبان پایتون نه تنها خوانایی آن را افزایش داده است، بلکه با حذف پیچیدگیها، سهولت یادگیری آن را نیز بیشتر کرده است.
3- رایگان و متن باز بودن (Free & Open Source)
توزیعهای مختلف زبان برنامهنویسی پایتون کاملاً رایگان بوده و هر برنامهنویس میتواند source code منابع اصلی آن را بخواند، کدها را تغییر دهد، و در برنامههای خود از اسکریپتهای آن استفاده کند.
4- سطح بالا بودن (High-level)
زبان Python از جمله زبانهای قدرتمند سطح بالا است که برنامهنویس را درگیر جزئیات سطح پایین مثل مدیریت حافظه یا کار با ثباتها (Registers) و غیره نمیکند.
5- پرتابل بودن (Portable)
ماهیت متنباز Python موجب شده است که این زبان با پلتفرمهای مختلف سازگار باشد. بنا بر اعلام سایت رسمی Python ، در حال حاضر این زبان روی ۲۱ پلتفرم از جمله Windows، GNU/Linux، Macintosh، Solaris، Android، iOS، و … کار میکند و برنامههای نوشته شده به این زبان بدون نیاز به تغییر یا با تغییرات بسیار جزئی روی تمام پلتفرمها اجرا میشوند.
6- زبانی تفسیر شده (Interpreted)
بر خلاف زبانهای کامپایل شدهای مانند C یا جاوا، زبان برنامهنویسی Python یک زبان تفسیر شده است و source code برنامههای نوشته شده به این زبان با استفاده از یک مفسر اجرا میشود که همین موضوع قابلیت پرتابل بودن آن را افزایش میدهد.
7- شیءگرایی (Object Oriented)
زبان Python در مقایسه با زبانهایی مانند جاوا یا C++، روش قدرتمندتر و سادهتری را برای اجرای برنامههای شیءگرا به کار میگیرد.
8- توسعهپذیری (Extensible)
یکی از مشکلات زبان تفسیر شدهی پایتون، سرعت پایین اجرا در مقایسه با زبانهای کامپایل شدهای مانند جاوا یا C++ است. حال اگر بخواهید قطعهای از کدها سریعتر اجرا شود یا اگر بخواهید بخشی از الگوریتم برنامهی خود را پنهان کنید، میتوانید آن بخش را به زبان C، C++ یا جاوا بنویسید و آن را در میان کدهای Python برنامهی خود قرار دهید.
9- جایپذیری (Embeddable)
علاوه بر این که میتوان کدهای زبانهای دیگر را در برنامههای نوشته شده به زبان Python (پایتون) قرار داد، میتوان قطعه کدهایی را به زبان Python (پایتون) نوشت و در source code برنامههای C، C++ یا جاوا نشاند و به این ترتیب قابلیتهای اسکریپتی به source code مد نظر اضافه نمود.
10- دارای کتابخانهی گسترده
زبان Python (پایتون) به راستی از یک کتابخانهی استاندارد غنی بهره میبرد و در کنار این کتابخانهی وسیع، کتابخانههای سایر توسعهدهندگان نیز به سرعت در حال توسعه میباشند.
در مجموع، ابزارهای مناسبی را برای ایجاد اسناد، رابطهای گرافیکی کاربر (GUI)، مرورگرهای وب، رمزنگاری، هوش مصنوعی، ایمیل، بازیسازی، دادهکاوی، ایجاد و مدیریت وبسایت، و بسیاری کاربردهای دیگر در اختیار برنامهنویسان قرار میدهد.
11- همه منظوره بودن (General-Purpose)
زبان Python یک زبان برنامهنویسی با طیف گستردهای از کاربردها است که در حوزههای مختلف و متنوع کاربرد داشته است.
از جمله مهمترین کاربردهای آن در طی سالیان گذشته میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- موتور جستجوگر گوگل و موتور گرافیکی یوتیوب
- ساخت برنامههای کاربردی علمی در سازمان فضایی ناسا، Fermilab
- بخشی از سرویس ایمیل یاهو
- تست سختافزار در IBM ،Intel ،Cisco
- ابزارهای نصب لینوکس در نسخهی Redhat
- سرویس ابری Dropbox
بسیاری کاربردهای دیگر نظیر طراحی سایتهای دینامیک، تولید نرمافزارهای دسکتاپ، انیمیشنسازی، بازیسازی، شبکه، امنیت، پایگاه داده، دادهکاوی، ساخت برنامههای محاسباتی و کاربردی در رشتههای مختلف نظیر ریاضی، فیزیکی، آمار، زیست و … را نیز میتوان برای این زبان محبوب برشمرد.
در نهایت میتوان گفت که پایتون(Python) ابزاری مهیج و قدرتمند در اختیار برنامهنویسان است که کار با آن ساده و سرگرم کننده میباشد و تسلط بر آن کاربران را وارد دنیایی شگفتانگیز و بینهایت میکند که هرکس میتواند متناسب با تواناییهایش از امکانات آن برای حل مسائل خود بهرهمند شود.