آشنایی با فرمت Shapefile
بیش از 150 نوع فرمت های مختلف فایل های GIS وجود دارد. این نوع فایلها منحصراً در GIS استفاده می شوند و شامل فرمت های تصویری رایج و اتوکد نیستند. shapefile ها رایج ترین نوع فایل GIS هستند. حتی USGS Earth Explorer برای تعیین مرزها این فرمت را به عنوان ورودی می پذیرد. میتوان گفت این فرمت باهدف ذخیره سازی داده های توصیفی و مکانی درقالب یک فرمت ایجاد شد و ابتدا توسط نسخه های قبلی نرم افزار ArcGIS قابل خواندن و ویرایش بود.
Shapefile ها چه نوع فایل هایی هستند؟
فایلهای تشکیل دهنده این فرمت، از یکسری فایل های اجباری و اختیاری تشکیل شده اند. فایلهای اجباری فایلهایی هستند که یک Shapefile بدون آنها نمیتواند نمایش داده شود، اما نمایش Shapefile بدون فایلهای اختیاری صرفاً امتیازاتی را از کاربر میگیرد و مشکل خاصی را در کار با Shapefile ایجاد نمیکند.
فرمت فایل های اجباری برای Shapefile عبارت است از shp، shx و dbf. فرمت های prj, xml, sbn و sbx نیز به فایل های اختیاری اختصاص دارند. کاربرد هر یک از این انواع فایل ها چیست؟ ممکن است با خود اندیشیده باشید که چگونه می توان این فایلها را در ArcGIS باز کرد.
اگر یک ساعت اوقات فراغت دارید می توانید به نسخه 34 صفحه ای توضیحات فنی Shapefile در سایت ESRI مراجعه نمائید. اگر زمان کافی برای اینکار ندارید پیشنهاد می کنیم ادامه مطلب را مطالعه فرمائید. بیائید بخشهای تشکیل دهنده یک Shapefile را در نرم افزار ArcGIS با دقت بیشتری بررسی کنیم.
فهرست فایل های اجباری Shapefile
shp : فایلی است که عوارض هندسی را در نرم افزارهای ESRI نشان می دهد. هر Shapefile بسته به نوع هندسه عارضه ای که در خود ذخیره میکند فرمت مخصوص به خودش را دارد که نشان دهنده نقاط، خطوط و چند ضلعی در یک نقشه است و درواقع مختصات نقاطی که برای ترسیم عوارض لازم هستند در خود ذخیره میکند.
shx : بیانگر اندکس موقعیت در نرم افزارهای ESRI و AutoCAD است. این نوع فایل برای جستجو حرکت به جلو و عقب در فایلهای حاوی عوارض مکانی است.
dbf : فایل پایگاه داده استاندارد است که برای ذخیره سازی مشخصات داده و مشخصات شیئ بکار می رود. فایل با فرمت dbf را در Microsoft Access و یا Excel می توان باز کرد.
فهرست فایل های اختیاری Shapefile
prj : این نوع فایل شامل متادیتا بهمراه سیستم تصویر و مختصات Shapefile است. اگر این فایل موجود نباشد، خطای “سیستم مختصات ناشناخته” یا اصطلاحاً “Unknown Coordinate System” ظاهر خواهد شد. برای رفع این خطا، از ابزار “Define Projection” استفاده میکنیم و فایل های prj را ایجاد می نماییم.
xml : این نوع فایل شامل متادیتای همراه با Shapefile است. حذف این فایل اساساً منجر به حذف متادیتا خواهد شد. این نوع فایل(xml) را می توان در هر ویرایشگر متنی دیگری نیز باز کرده و ویرایش نمود.
sbn : فایل اندکس مکانی است که نمایش مکانی را بهینه سازی می نماید. این نوع فایل همراه با یک فایل sbx ذخیره می‌شود. این دو فایل اندکس مکانی عوارض را برای سرعت بخشیدن به نمایش مکانی عوارض و همچنین انجام پردازشهای مکانی تشکیل می دهند.
sbx : همانند فایل های sbn، این نوع فایل نیز زمان‌های بارگذاری و آنالیز را تسریع میکند. این نوع فایل با فایل های sbn کار می کند و برای بهینه سازی نمایش مکانی فضایی به کار میرود. با آزمایش فایل های با فرمت sbn و sbx به این نتیجه رسیدیم که زمانیکه این دوفایل بهمراه هم بکار می روند زمان بارگذاری سریع تر می شود.
نحوه انتقال Shapefile در Windows Explorer
هنگام انتقال یک شیپ فایل، از یک پوشه به پوشه دیگر، باید تمامی فایل های اجباری واختیاری را با هم انتخاب و جابجا کنیم.
نحوه انتقال Shapefile در ArcCatalog
هنگام جابجایی داده های خود که با این فرمت ذخیره کرده ایم، بطور اتوماتیک تمامی فایل های اجباری و اختیاری جابجا می شوند. درواقع در محیط ArcCatalog تمام فایلهای اجباری و اختیاری به شکل یک لایه دیده میشوند و از هم گسسته نیستند.
