در یک دنیای ایده آل، شما باید قادر به پیدا کردن داده های GIS در سایتهای اینترنتی باشید. بی شک، این داده ها، باید بصورت رایگان شما قرار گیرد. داده ها باید رایگان، قابل دانلود و از یک منبع معتبر باشند. علیرغم وجود سیاستهای حفظ داده در سرتاسر جهان، منابعی نیز وجود دارند که میتوان از آنها داده های مکانی رایگان دانلود نمود. امیدواریم سازمانها و مراکز تولید داده های مکانی، از تجربیات خوب در اختیار قرار دادن داده ها، که توسط کشورهای دیگر کسب شده، الگوهای مناسبی را استخراج کرده و پیاده سازی نمایند.
به همین بهانه ما یک لیست از 10 منبع رایگان و قابل دانلود از منابع مشهور و مورد تأیید اکثر کاربران داده های مکانی تهیه کرده ایم که شما میتوانید از داده های آنها در تحقیقات خود بهره ببرید.
Natural Earth Data (داده های طبیعی زمین)
Natural Earth Data اولین منبع داده ای ماست، به این دلیل که داده های موجود در آن، نقش مهمی برای برآوردن نیاز تولیدکنندگان نقشه و داده های مکانی ایفا می کند. بهترین مزیت این نوع داده، عمومی بودن آن است. شما مجاز به انتشار و تغییر آن در هر موردی هستید.
این سایت نقشه های مبنایی را در سه شاخه فرهنگی، فیزیکی و رستری و بصورت بزرگ، متوسط و کوچک مقیاس ارائه میکند. داده های موجود در آن نیز رایگان بوده و توسط موسسه NACIS مورد تایید و حمایت قرار گرفته اند.
USGS Earth Explorer
برای ناظران زمینی که به دنبال داده های سنجش از دور می باشند، USGS Earth Explorer هدف نهایی است. همگی می دانیم که USGS Earth Explorer بزرگترین دیتابیس ماهواره ای و عکس برداری هوایی را به ما می دهد. این در حالی است که دانلود این نوع داده در خارج از آمریکا هم بصورت رایگان می باشد.
این سایت حاوی داده های سنجش از دور ماهواره های Global Land Cover و LandSat است. شما میتوانید با استفاده از رابط کاربر مناسبی که در اختیار دارید به جستجوی داده موردنظر خود بپردازید. همچنین در بخش جستجو میتوانید نتایج جستجو را برحسب زمان، نوع سنجنده و محدوده مکانی موردنظرتان بهینه نمایید.
در ادامه میتوانید از بخشهای مختلف سایت USGS به شرح زیر دیدن فرمائید:
USGS Earth Resources Observation and Science (EROS) Center
USGS GloVIS
USGS GTOPO30
Earthquake Hazards Program
Open Street Map
اکثر کاربران GIS از قدرت Open Street Map به عنوان داده ی که با مشارکت گروهی از کاربران تولید شده است، بهره برداری میکنند. قاعدتاً داده ای که بصورت گروهی و با مشارکت جمع کثیری از کاربران تولید شده باشد، میبایست داده ای با جزییات زیاد باشد. OSM برای بهره برداری عموم کاربران تولید شده و درواقع توسط خود مردم بوجود آمده است. این بدین معناست که دقت داده بستگی به دقت بوجود آورنده اش دارد. اما باید توجه داشت که طبق تجربیات اکثر کاربران، این داده ها مفید بوده و از دقت لازم برخوردار هستند و کاربرانی چون من و شما هر روز برای کامل تر شدن آن، تلاش می کنند.
برای تحلیلگران GIS که به دنبال جزئیات تفکیک مکانی بالا می باشند، داده های OpenStreetMap دقیقاً همان چیزی است که آنها به دنبال آن می باشند. آیا میتوانید تصور کنید که در هر ثانیه چه میزان از اطلاعات در OSM، ایجاد می شود؟
داده های موجود در این پایگاه شامل داده های برداری مربوط به ساختمانها، راههای ریلی، جاده ها، راههای آبی و بسیاری از لایه های دیگر میباشند. میتوان وجود داده هایی کامل، با جزئیات زیاد و با سطوح دقت مختلف را جزء مزایای این پایگاه درنظر گرفت.
(NASA’s Socioeconomic Data and Applications Center (SEDAC
SEDAC اطلاعات جغرافیایی معتبری را برای مطالعه دامنه تأثیرات انسان بر محیط زیست تولید میکند. SEDAC دارای طیف گسترده ای از داده ی رایگان جهانی است. به عنوان مثال، از کاربردهای کود در کشاورزی تا میزان مرگ و میر جهانی نوزادان در ایالت / استان.
مطلب دیگر درمورد SEDAC هم وجود یک viewer برای نمایش نقشه های موضوعی است. شما می توانید موضوع داده ی GIS را انتخاب کنید و نقشه های موضوعی مختلفی را تحت عنوان اجتماعی، اقتصادی و … مشاهده نمایید. داده هایی که در این مجموعه مشاهده خواهید کرد در مورد کشاورزی، اقلیم، بحران، بهداشت، کاربری و سنجش از دور و بسیاری موارد دیگر خواهد بود.
Open Topography
سایت Open Topography پورتالی با ابزارها و داده های توپوگرافی، با قدرت تفکیک مکانی بالا می باشد. همه ما میدانیم که داده های LiDAR منابع GISی کمیاب و البته دقیقی هستند. این سایت پورتال مناسبی است و به خوبی به این سوال پاسخ میدهد که : “کجا میتوانیم داده های Lidar را پیدا کنیم؟”
شما میتوانید داده های LiDAR مربوط به 90 درصد ایالات متحده، کانادا، استرالیا، برزیل، هایتی، مکزیک و پورتو ریکو را در این پورتال بیابید.
وب سایت FAO GeoNetwork
این وب سایت شامل مجموعه جامع دیگری از داده های GIS کشورهای مختلف میباشد. FAO GeoNetwork تصاویر ماهواره ای و داده های مکانی را فراهم می کند تا از توسعه مقاومتی در کشاورزی، ماهیگیری و تأمین غذا پشتیبانی کند. شما در این سایت میتوانید با انتخاب محدوده موردنظر خود و لایه هایی که نیاز دارید جستجو انجام دهید.
وب سایت NASA Earth Observations
NEO سعی دارد تا جایی که امکانپذیر است تصاویر ماهواره ای جهانی را فراهم کند تا در دسترس باشند. تصور کنید که بتوانید هر روز تصاویری از شرایط زیست محیطی و آب و هوایی زمین را ببینید. بالغ بر 50 مجموعه داده جامع، بوسیله NEO ارائه می شود. این داده ها، در فرمت های JPEG، PNG، Google Earth، GeoTIFF هستند.
شما میتوانید طیف وسیعی از داده های GISی اتمسفر، انرژی، زمین، موجودات و اقیانوس ها را در این سایت بیابید و از تازه ترین تصاویر ماهواره ای استفاده نمایید.
وب سایت Sentinel Satellite Data
ماهواره Sentinel آژانس فضایی اروپا، اکنون بیشترین قدرت تفکیک مکانی را برای عموم و به صورت رایگان فراهم می کند. داده ها یکی پس از دیگری بر روی یک واسطه کاربر که Sentinels Scientific Data Hub نامیده می شود حرکت می کنند.
شما می بایست ثبت نام کنید و این کمی زمان بر است. برای نقشه های مبنایی ارتو، هیچ چیزی بهتر از ماهواره Sentinel 2 نمی تواند پوشش جهانی ایجاد کند و شما حتی می توانید داده های رادار با گشودگی مصنوعی (SAR) ماهواره Sentinel 1 را بدون هیچ هزینه ای فراهم کنید.
وب سایت Diva GIS
Diva GIS برخی مجموعه داده های GISی رایگان برای هر کشوری را دارد. از A تا Z، رایج ترین داده های GISی رایگان را بیابید. مرزها، راه آهن، راه ها، داده های کشاورزی به فرمت برداری در سطح کشور، داده های جهانی آب و هوا، داده های تنوع گونه های زیستی و محصولات کشاورزی و … .
کشور و موضوع را انتخاب کنید و سپس به آسانی دانلود کنید.
وب سایت ISCGM Global Map
نگاهی به وب سایت International Steering Committee for Global Mapping می اندازیم تا ببینیم چه پیشنهاداتی را ارائه می کند. مسلماً این وب سایت، بهترین در میان دیگر وب سایت ها نیست، اما برخی از داده های رایگان GISی بسیار مهم را در بر می گیرد.
پوشش زمینی جهانی و درصد پوشش درختان، دو مجموعه داده بسیار مهم هستند که در این وب سایت موجود هستند. همچنین مجموعه داده های کشاورزی و طبیعی به فرمت برداری نیز در این وب سایت موجود هستند.
داده های مربوط به مرزها، حوزه رودخانه ، حمل و نقل ، مراکز جمعیتی، پوشش زمینی، کاربری اراضی و گیاهاندر این سایت وجود دارند. لازم است که در این وب سایت ثبت نام کنید. اما بدست آوردن داده های رایگان GISی ISCGM پر دردسر و سخت نیست.
>> در پایان از همکاران محترم، سرکار خانم ها فرزانه جوانمردی، سمیرا بلوری و زینب عیوض پور که در ترجمه و تنظیم این مجموعه همکاری نمودند، کمال تشکر را داریم.
