مقدمه ای بر ArcGIS Server
سازمانهایی که اطلاعات مکانی را مدیریت میکنند، با چالشهای زیادی جهت به اشتراک گذاری داده های مکانی خود، با افراد داخل و خارج از سازمان مواجه میشوند. ArcGIS Server یک پلتفرم را برای اشتراک گذاری منابع GIS مانند نقشه ها فراهم میکند، خواه کاربر در همان سازمانی باشد که از ArcGIS Desktop استفاده میکند، یا در کشور دیگر از طریق اینترنت به نقشه ها دسترسی یافته و آنها را مشاهده مینماید.
نرم افزار ArcGIS Server شرکت ESRI برای کارهایی فراتر از ارائه نقشه تحت وب استفاده میشود. با استفاده از این نرم افزار میتوان انواع سرویسهای GIS را در محیط وب ارائه داد. بسته به سطح مجوز خریداری شده برای این نرم افزار، سرویسهای وب را میتوان برای ارائه نقشه، مدیریت داده ها، تجزیه و تحلیلهای مکانی روی داده های برداری و رستری، و کاربردهای موبایل به کار گرفت.
ArcGIS Server به کاربران اجازه میدهد ازطریق یک شبکه داخلی یا وب، منابع GIS خود را به اشتراک بگذارند. این منابع میتوانند نقشه ها، آدرس یابها، پایگاه داده های مکانی و سایر ابزاری باشند که قرار است با دیگران به اشتراک گذاشته شوند.
در ابتدا باید این منابع در یک کامپیوتر میزبان قرار گیرند و سپس به سایر کاربران اجازه داده میشود تا با این منابع تعامل داشته باشند. مهمترین مزیت اشتراک گذاری منابع GIS ازطریق ArcGIS Server این است که داده ها به صورت مرکزی مدیریت میشوند تا کاربران زیادی پشتیبانی شده و اطلاعات به روز شده ای برای آنها فراهم گردد. لذا ArcGIS Server اجازه میدهد به توابع جاسازی شده در منابع نیز دسترسی پیدا کرد.
انواع مختلفی از APIها وجود دارند که میتوان برای توسعه برنامه های کاربردی با ArcGIS Server از آنها استفاده نمود، شامل API برای Silverlight، Flex و JavaScript شرکت مایکروسافت.
با استفاده از این APIها میتوان به آسانی سیستمهای اطلاعات مکانی مبتنی بر وب و سرویسهای ارائه نقشه تولید کرد. توسعه دهندگان و برنامه نویسان نیز میتوانند از بخشهای ArcObjects و رابط برنامه نویسی مانند Visual Basic، C و جاوا به منظور توسعه سرویسهای پیچیده تر سیستم اطلاعات مکانی در محیط وب استفاده کنند.
معماری داخلی ArcGIS Server
برای آشنایی با معماری ArcGIS Server میتوانید از تصویر زیر کمک بگیرید. همانطور که مشاهده میکنید ArcGIS Server به عنوان یک سرویس دهنده یا خادم در یک WebGIS نقش ایفا میکند و داده های مکانی را در اختیار کاربران قرار میدهد.
باتوجه به معماری که در شکل بالا مشاهده میشود میتوان ارکان زیر را برای ArcGIS Server برشمرد :
1- GIS Server
این قسمت میزبان منابعی مانند نقشه ها، Globeها و غیره بوده و آنها را به عنوان سرویسهایی برای برنامه های مخدوم (Client) در معرض نمایش قرار میدهد. GIS Server خود از دو بخش Server Object Manager و Server Object Container که به اختصار SOM و SOC نامیده میشوند، تشکیل شده است. SOM سرویسهایی را که بر روی Server اجرا میشود مدیریت میکند. وقتی یک مخدوم برای استفاده از یک سرویس خاص درخواست خود را ارائه میدهد، در واقع SOM است که خروجی را به مخدوم ارائه میکند. SOM به یک یا چند SOC متصل است. دستگاههای SOC میزبان سرویسهایی هستند که SOM آنها را مدیریت میکند. باتوجه به پیکربندی سیستم، ممکن است SOM و SOC بر روی دستگاههای مختلفی اجرا شوند.
2- Web Server
وب سرور به عنوان میزبان برنامه های وب و وب سرورها، از منابعی که بر روی GIS Server اجرا میشوند، استفاده مینماید.
3- Client
برنامه هایی که بعنوان مخدوم وارد سیستم میشوند، شامل وب، موبایل و Desktop Application ها هستند که از طریق HTTP به سرویسهای اینترنت ArcGIS Server یا سرویسهای محلی آن بوسیله LAN یا WAN متصل میشوند.
4- DataServer
سرور داده شامل منابع GIS است که به عنوان سرویسهای GIS Server منتشر شده اند. این منابع میتوانند اسناد نقشه، آدرس یابها، جعبه ابزار و پایگاه داده های مکانی باشند.
6- Manager and ArcCatalog Administrators
مدیریت پایگاه داده ArcGIS Server میتواند از طریق ArcCatalog یا Manager جهت انتشار منابع به عنوان سرویس استفاده کند.
5- Manager
یک برنامه وب است که از انتشار سرویسها، مدیریت GIS Server و ایجاد برنامه های وب پشتیبانی میکند.
8- ArcCatalog
شامل نقطه اتصال GIS Server ها است که میتواند برای افزودن اتصال به GIS Server ها جهت استفاده عمومی از Server یا مدیریت سرویسهای آن استفاده شود.
9- ArcGIS Desktop
جهت ایجاد منابع GIS مانند نقشه ها و ابزارهای آنالیز مکانی که بر روی Server انتشار می یابند، نیاز به یک ArcGIS Desktop Application مانند ArcMap، ArcCatalog ویا ArcGlobe داریم.
